اکنون با هم نگاهی انحصاری به نحوه عملکرد دستگاه خنک کننده جدید تایید شده از سوی فیا و فرمول یک برای فصل ۲۰۲۵ و بعد از آن خواهیم داشت.
طبق گزارشات، نمونه اولیه دستگاه جدید خنککننده راننده فرمول یک ، شامل پمپاژ آب خنک به اطراف لباسهای راننده است، لازم به ذکر است این فرایند با قوانین فعلی مجاز نیست اما با رویکردهای طراحی متفاوت که در قوانین آینده می آیند مجاز است.
هفته گذشته، در نتیجه آخرین جلسه اعضای فرمول یک و فیا اعلام شد که به دنبال گرمای شدیدی که در مسابقه قطر ۲۰۲۳ رانندگان با آن مواجه شدند، یک بند جدید به قانون اضافه میشود که یک سیستم جدید خنک کننده راننده در فصل ۲۰۲۵ به قوانین فرمول یک اضافه خواهد شد.
فیا از چند ماه قبل روی این دستگاه کار خود را برای تهویه مطلوب دمای کابین و خنک کردن راننده آغاز کرده است.
در این فصل یک بند به قوانین فنی اضافه شد که به این معنی است که میتوان یک ورودی بر روی جلوی ماشین قرار داد خنککننده تا جریان هوا به سمت رانندگان هدایت شود.
اما این ورودی این اجباری نیست و در واقع همه تیم ها حتی امسال چنین قطعه ای برای نصب بر روی خودرو ندارند با این حال همه خودرو ها از فصل آینده مجهز به سیستم جدید باشند و اگر دمای یک آخر هفته از فصل ۲۰۲۵ به بعد به آستانه گرمای شدیدی که فیا تأیین میکند برسد از آن استفاده شود البته هنوز فیا به طور صریح قوانین مربوطه به این بخش را تعریف نکرده است.
اما احتمالاً استفاده از سیستم جدید زمانی خواهد بود که دمای هوا در طول یک جلسه از آخر هفته به طور مداوم بالای ۳۰ درجه سانتیگراد باشد، زیرا در چنین شرایطی آب و هوایی، دمای کابین می تواند به سرعت به بالای ۵۰ درجه سانتیگراد برسد.
در حالی که در اطلاعیه فرمول یک حاوی هیچ جزئیاتی از طراحی سیستم جدید نیست، میتوان تصور و فرضیه ای از نحوه کار کردن دستگاه به نمایش گذاشت.
دستگاه خنک کننده جدید راننده چگونه کار می کند ؟
فیا و فرمول یک در ابتدا قصد داشتند سیستم جدید خنک کننده راننده را در یک جلسه از تمرین های آخر هفته هلند آزمایش کنند، اما به دلیل آب و هوای بارانی لغو شد و همچنین تغییرات اضافی در طراحی سیستم توسط مهندسان فیا به طور همزمان در حال انجام بود.
بنابراین اولین آزمایشات در تمرین دوم مکزیک با یک تیم نامشخص و یکی از راننده های آن تیم صورت گرفت.
در حالی که طرح اولیه برای دستگاه دارای یک مفهوم ساده شده از تهویه خودرو بود (AC)، دیده شد که این عنصر حذف شده است زیرا در طول کار توسعه، مهندسان در اجرای آن در لباس راننده با مشکلاتی مواجه شدند که پیش از فصل ۲۰۲۵ قابل حل نبود.
بنابراین، در محفظه سیستم آزمایش شده در مکزیک یک بلوک یخی پر شده از نیتروژن مایع بود که مایع خنک کننده را از طریق یک سیستم لوله کشی به سرتاسر جلیقه ای بر روی لباس راننده پمپاژ میکرد.
مشخص است که وزن کل سیستم بیش از ۵ کیلوگرم نیست، اگرچه افزایش وزن در طول کار توسعه که قرار است شامل آزمایشهای بیشتر در مسابقات نهایی فصل ۲۰۲۴ باشد منتفی نیست.
برای جبران وزن اضافی ماشین در مسابقاتی که گرمای هوا شدید است، این احتمال وجود دارد که حداقل وزن مورد نیاز برای خودرو و راننده بر همین اساس افزایش یابد، این محدودیت که در حال حاضر ۷۹۸ کیلوگرم تعیین شده است اما در فصل ۲۰۲۵ به ۸۰۰ کیلوگرم یا بیشتر افزایش خواهد یافت.
این دستگاه می تواند در شاسی به سمت کاکپیت و یا در خود کاکپیت نصب شود.
مشخص شده راننده ای که دستگاه را آزمایش کرده گزارش داده است که سیستم جدید واقعاً نتایج قابل قبولی را از نظر خنک کردن راننده ایجاد کرده است، گرچه مشخص نیست که این آزمایش در طول یک جلسه تمرین کوتاه یک ساعته در مکزیک چقدر طول کشیده است.
اما با این حال چگونه ممکن است این سیستم در آینده متفاوت تولید شود و متفاوت عمل کند ؟
علاوه بر توسعه سیستم نمونه اولیه، تجزیه و تحلیل ها از قوانین فنی فعلی و آتی فرمول یک نشان می دهد که تیم ها اجازه خواهند داشت نسخه های خود را از نمونه اولیه سیستم فیا توسعه دهند.
همچنین طبق گزارش ها پیشنهاد شده است که میتوان مشخصات را از طریق انتقال مشخصات اختراعاتی برای سیستمهای خنککننده منتشر کرد که توسط تامینکنندگان خارجی ساخته خواهند شد و سپس خریداری میشوند تا در صورت لزوم توسط تیمها استفاده شود.
طبق قوانین فعلی تیم ها میتوانند از سرمای نهان از تبخیر یا تصعید یک ماده استفاده در این سیستم استفاده کنند.
همچنین میتوان سرمای حاصل از تبخیر یا تصعید یک ماده را ذخیره کرد اما این انرژی ذخیره شده نباید در جهت خنک کننده اضافی موتور استفاده شود.
بنابراین، در تئوری، تیمهای فرمول یک میتوانند یک مخزن ذخیره انرژی که حاوی مادهای باشد که قبلاً در حاصل تبخیر یا تصعید یک ماده خنک شده است و قرار است از طریق سیستم لولهها به جلیقه خنککننده راننده پمپاژ شود، نصب کنند یا در عوض از روش بلوک یخی که با نیتروژن مایع پر شده که قبلاً آزمایش شده است استفاده کنند.
تیمها همچنین میتوانند به طور کلی سیستم متفاوتی را اختراع کنند که در عوض هوای خنک را از طریق یک سیستم فن به لباس مسابقهای راننده وارد کند تا به همان اثر خنککنندگی برسند.
روش دیگر این است که از یک فن برای جمع آوری هوای مورد نیاز در مخزن ذخیره انرژی که مانند یک یخچال است برای سیستم پمپاژ مایع خنک کننده استفاده کرد.
هر نوع سیستمی که یک تیم انتخاب کند طبق قوانین باید فقط از هوا، آب یا برخی مواد شیمیایی رقیق شده در آب برای بهبود هدایت انرژی سرمایی استفاده کند، یخ خشک صراحتاً ممنوع است.
از فصل ۲۰۲۵، تیم ها همچنین اجازه خواهند داشت یک ورودی دیگر را باز کنند تا هوا را مستقیماً به سمت راننده هدایت کند، این امر از طریق اطراف کاکپیت راننده یا دماغه خودرو که نباید مساحتش از ۱۰۰۰ میلی متر مربع بیشتر شود امکان پذیر است.
علاوه بر این، قوانین فرمول یک قبلاً شامل شرط هایی برای استفاده از بعضی از ترفند های خنک کنندگی بر روی لباس راننده تحت ماده 14.6.3 قوانین فعلی است که برای موارد آینده در فصل ۲۰۲۶ نیز گنجانده شده است.
اما همه این ترفند ها باید موارد ایمنی موجود در مقررات فیا در مورد تجهیزات پوشیدنی شامل کلاه و لباس و هر چیز دیگری که راننده هنگام مسابقه بر تن میکند را رعایت کنند و طبق قانون مورد بحث (فقط میتواند از خنککنندههایی استفاده شود که برای پوست ایمن هستند) تست ها را با موفقیت رد کنند.
اما چرا به این دستگاه خنک کننده جدید نیاز حیاتی ای است ؟
توسعه نمونه اولیه سیستم خنککننده جدید و استفاده از آن در آینده تعهد فیا برای ضمانت کردن اجرای قوانین ایمنی و ایمن مسابقه دادن پس از مسابقه قطر ۲۰۲۳ است، پیستی که رانندگان پس از اتمام مسابقه در شب که دمای هوا بین ۳۱ تا ۳۲ درجه سانتیگراد بود، آسیب قابلتوجهی را متحمل شدند.
دمای پیست در مسیری که طرح فنی و سرعت بالای پیچ های آن رانندگان را در معرض نیروهای بالا و پرفشار G قرار میدهد که فشار خاصی را بر روی شکم آنها وارد میکند، زمانی که در کاکپیت ماشین خود قرار میگیرند، بسیار بالا بود.
لوگان سارجنت راننده ویلیامز به علت گرمازدگی از مسابقه قطر ۲۰۲۳ کنار رفت، استبان اوکن راننده آلپین در کلاه خود استفراغ کرد و لنس استرول، راننده استون مارتین برای مدت کوتاهی از هوش رفت.
فیا بلافاصله در بیانیه ای که منتشر کرد، اقدام های مادی برای جلوگیری از تکرار این اتفاقات را وعده داد.
باید اشاره کرد مسابقه ۲۰۲۳ در مقطعی از سال برگزار شد که بسیار از گرمتر از دمای هوای پیش بینی شده برای مسابقه قطر ۲۰۲۴ است.
همچنین هنگامی که اولین مسابقه فرمول یک در پیست لوسیل قطر در فصل ۲۰۲۱ برگزار شد، دمای هوا ۲۶ درجه سانتیگراد بود.
هنگامی که از لوییس همیلتون در مورد گنجاندن سیستم خنک کنندگی جدید فیا در ماشین سوال پرسیده شد، وی گفت: نیازی نیست.
قهرمان هفت دوره جهان افزود: این فرمول یک است همیشه همینطور بوده است، در این ورزش شرایط سخت است.
ما ورزشکاران پردرآمدی هستیم، شما باید آستانه تحمل خود را در شرایط سخت قرار دهید تا مطمئن شوید که در نهایت می توانید گرما را تحمل کنید.
میدانم سخت است، کار آسانی نیست، مخصوصاً وقتی به پیست هایی مانند قطر و سنگاپور میرسیم اما فکر نمیکنم ما به یک کولر در ماشین نیازی داشته باشیم.
اگرچه شرایط خنک تر در قطر ممکن است باعث کاهش تقاضا برای مسابقات اتومبیلرانی در آنجا شود اما توسعه چنین سیستمی نشاندهنده گام مثبتی از جانب فیا در دورهای است که رانندگان به طور مداوم میگویند که بازخورد آنها در نحوه اجرای قوانین فرمول یک گنجانده نشده است.
نظرات کاربران