همه چیز درباره خودروی ایمنی فرمول یک

خودروی ایمنی فرمول یک یا به اصطلاح saftey car می تواند به منظور پاکسازی پیست یا در صورت وقوع تصادف یا حادثه ای در پیست، استفاده شود.

گفتنی است که دو نوع خودروی ایمنی وجود دارد، نمونه اول یک ماشین فیزیکی است که در پیست حضور پیدا می کند، نمونه دوم یک ماشین ایمنی مجازی (virtual safety car) یا به اصطلاح VSC است که می تواند برای کنترل ماشین ها در حین پاکسازی مسیر مسابقه استفاده شود.

با وارد شدن خودروی ایمنی و نزدیک شدن خودرو ها به هم (به طوری که همه خودرو های فرمول یک به صورت یک صف پشت سر هم قرار می گیرند) جذابیت مسابقه دو چندان می شود زیرا استراتژی بسیاری را دستخوش تغییراتی میکند و به جذابیت مسابقه می افزاید.

هدف آمدن یک خودروی ایمنی فرمول یک به پیست کاهش سرعت خودروها است تا زمانی که وضعیتی مانند پخش شدن قطعات دیگر خودرو ها و یا حادثه ای باعث کاهش سطح ایمنی پیست شده است حل شود.

تعریف کامل خودروی ایمنی فرمول یک:

خودروی ایمنی در فرمول یک، یک خودروی فیزیکی است که برای محدود کردن سرعت خودروها به پیست آورده می‌شود. با سرعت خاصی به گردش در می‌آید تا مارشال‌ها (مسئولان پاکسازی پیست) بتوانند با خیال راحت بیرون بیایند تا ماشین‌های حادثه دیده را و یا زباله‌ها و قطعات را از مسیر خارج کنند.

سرعت پایین تر خودروی ایمنی رانندگان را در پشت خودروی ایمنی جمع می کند و هیچ خودرویی مجاز به سبقت گرفتن نیست مگر اینکه به آنهایی که دارای موقعیت خاصی هستند اجازه داده شود.

در صورت وجود آب و هوای مرطوب نیز می‌توان از خودروی ایمنی برای کاهش سرعت رانندگان و جلوگیری از تصادف در طول یک دور مسابقه استفاده کرد.

هنگامی که خودروی ایمنی مستقر می‌شود، پرچم‌های زرد رنگ به رانندگان نشان داده می‌شود و صفحه‌های بزرگ نورانی در کنار مسیر پیست به صورت چشمک زن عمل میکنند تا نشان دهند که خودروی ایمنی در حال حرکت است و باید سرعت خود را کاهش دهند.

پس از رفع همه حوادث، خودروی ایمنی در پایان دور به پیت لین بازمی‌گردد و به رانندگان اجازه داده میشود تا مسابقه خود را از سر بگیرند.

اولین بار خودروی ایمنی چه زمانی استفاده شد؟

اولین ماشین ایمنی در فرمول یک در سال 1973 در جایزه بزرگ کانادا مورد استفاده قرار گرفت. یک پورشه 914 زرد رنگ پس از شرایط نامناسب جوی که باعث بروز حوادث مختلف شد، وارد پیست شد. پس از استفاده از اولین خودروی ایمنی پس از اینکه راننده اتومبیل خود را در رده ی اشتباه قرار داد، بحث برانگیز شد و باعث شد تا پس از چند ساعت نتیجه و رده بندی رانندگان در مسابقه مشخص شود.

این خودروی ایمنی به طور رسمی در سال 1993 و پس از آزمایش های متعددی که در گرندپری فرانسه و بریتانیا در سال 1992 انجام شد معرفی شد.

خودرو های ایمنی از زمانی که برای اولین بار در سال 1993 اجرا شدند، مدل‌های مختلفی داشته اند. از زمان اجرای آن تا سال 1995، این خودروها در طول فصول و بسته به موقعیت مکانی، برند خود را تغییر دادند، از جمله یک لامبورگینی کانتاش برای گرندپری موناکو و لامبورگینی دیابلو برای جایزه بزرگ کانادا.

در طول سال‌ها، خودروهای زیادی به عنوان خودروی ایمنی از جمله فیات تمپرا در گرندپری برزیل و رنو کلیو در گرندپری آرژانتین در سال 1996 استفاده شده‌اند. در سال 1996، فرمول با برند مرسدس قراردادی بست که مرسدس موظف شد خودرو های ایمنی فرمول یک را تامین کند. گفتنی است که از فصل 2021 آستون مارتین نیز به مرسدس پیوست و اکنون بسته به موقعیت مکانی پیست ها از یکی از خودرو های این دو برند ذکر شده استفاده خواهد شد.

خودروی ایمنی مجازی فرمول یک چیست؟

خودروی ایمنی مجازی (VSC) فرمول یک خودروی فیزیکی ای را وارد پیست نمی‌کند و مانند خودروی ایمنی معمولی، خودرو ها را به یکدیگر نزدیک نمی کند. در عوض زمان مشخصی را تعیین می کند که رانندگان باید به آن پایبند باشند. وقتی همه با سرعت یکسانی رانندگی می‌کنند، فاصله بین رانندگان یکسان می‌ماند، و این باعث می‌شود که برای مارشال‌ها ایمن‌تر و کمتر از یک ماشین ایمنی معمولی اختلال ایجاد کند.

در حین استفاده از ماشین ایمنی مجازی یک زمان دلتا روی فرمان هر راننده ظاهر می شود که به آنها می گوید باید به چه میزان سرعت خود را کاهش دهند. دلتا معمولا سرعت هر دور را به حدود 30 تا 40 درصد سرعت اصلی مسابقه کاهش می دهد و رانندگان مجاز به سبقت گرفتن از یکدیگر نیستند.

ماشین ایمنی مجازی در سال 2015 پس از مرگ ژول بیانکی در جایزه بزرگ ژاپن در سال 2014 معرفی شد. بخش تصادفات FIA اسا کار خودروی ایمنی مجازی را بر اساس منطقه آهسته در مسابقات استقامتی 24 ساعته معرفی کرد.

در مجموع اگر مدیر مسابقه ای تصمیم بگیرد که هر کار پاکسازی و رفع خطر را میتوان با سرعت نه چندان کم رفع کرد از ماشین ایمنی مجازی استفاده خواهد کرد.

خودروهای ایمنی فرمول یک در حال حاضر چه مدلی هستند؟

دو ماشین ایمنی فصل 2023، یک مرسدس AMG GT Black series و یک استون مارتین ونتیج بودند و وابسته به پیست از یکی از این دو استفاده میشد.

چه کسی ماشین ایمنی فرمول یک را می راند؟

برند مایلندر از سال 2000 رانندگی ماشین ایمنی فرمول یک را بر عهده داشته و بیش از 700 دور کامل را در این مسابقات رهبری کرده است. مایلندر یک راننده آلمانی 52 ساله است که قبلاً در مسابقات DTM و استقامتی 24 ساعته لمانس حض.ر داشته است.

مایلندر در ماشین ایمنی توسط یک راننده همراه می شود که به ارتباط با مسئولان پیست کمک می کند. این دو نفر باید در تمام طول مسابقه در ماشین ایمنی ایمنی بمانند تا در صورت نیاز سریعاً وارد عمل شوند.

قوانین F1 خودروی ایمنی در سال 2023 چگونه است؟

FIA قوانین ماشین ایمنی فرمول یک را در پایان سال 2021 و پس از گرندپری بحث برانگیز ابوظبی تغییر داد. در آخرین مسابقه فصل، فقط ماشین‌هایی که یک دور عقب بودند و تنها بین مکس ورشتاپن و لوئیس همیلتون در پیست بودند، مجاز به سبقت گرفتن از ماشین ایمنی شدند، اما رانندگان لپ شده دیگر مجاز به سبقت نشدند، که این تصمیم به این دو نفر اجازه مسابقه در تک دور پایانی را داد و مکس ورستپن از لوئیس همیلتون سبقت گرفت.

این سبقت باعث شد تا ورستپن اولین عنوان قهرمانی جهان در فرمول یک را در دوران حرفه‌ای خود کسب کند و همیلتون را از کسب هشتمین قهرمانی خود باز دارد. پس از آن مسابقه بحث بر انگیز، قانون ماشین‌های لپ شده تغییر کرده است و حالا همه آنها باید قبل از شروع مجدد مسابقه از ماشین ایمنی عبور کنند.

همچنین مقررات در زمینه فاصله خودرو ها با یکدیگر در حین ماشین ایمنی نیز مورد بازنگری قرار گرفت. با قانون جدید دیگر هیچ راننده ای حق عبور از خودروی جلویی خود را حتی برای کسری از ثانیه نخواهد داشت و خودروی عقب تر باید کاملا پشت سر خودروی مقابل خود رانندگی کند. این صمیم هنگامی گرفته شد که مکس ورستپن در دور یکی مانده به پایانی گرندپری ابوظبی بارها در جریان برقراری خودروی ایمنی از همیلتون عبور کرد.

ورستپن چندین بار در سال 2022 نیز این حرکت را انجام داد که منجر به تغییر قانون شد. نیلز ویتیک، مدیر مسابقه ای فرمول یک، یادداشت های قوانین را برای اصلاح این مورد مورد بازنگری قرار داد. در متن اصلاح شده این یادداشت ها آمده است:

برای جلوگیری از احتمال تصادف قبل از بازگشت ماشین ایمنی به پیت‌ لین، ارانندگان تنها هنگامی حق عبور از یکدیگر را دارند که پرچم سبز نمایش داده شود. در این صورت کوچک ترین مانور و حرکتی که عرصه را برای راننده دیگر تنگ کند با جریمه زمانی مواجه خواهد شد.

تفاوت بین حودروی ایمنی و خودروی پزشکی چیست؟

خودروی پزشکی FIA برای اطمینان از ایمنی و سلامت رانندگان در دور ابتدایی در پشت خودرو ها قرار میگیرد تا در صورت بروز حادثه فورا خود را به محل حادثه برساند. این خودرو توسط یک راننده هدایت میشود و یک شخص با مدرک پزشکی تایید شده توسط فیا به سلامت رانندگان رسیدگی خواهد کرد.

این خودرو مملو از تچهیزات پزشکی است که در صورت نیزا از آنها استفاده خواهد شد.